دنیا و آخرت و رابطه آن دو از دیدگاه قرآن و حدیث

رابطه بین اعمال دنیوی و اخروی یک مسأله اساسی در منابع اسلام تبیین شده است که در آیات و روایات قابل جستجو است و یقیناً بین این زندگی و زندگی ابدی رابطه ای وجود دارد لذا درباره آنها مذاهب و مکاتب مختلف تفسیر و ترسیم نموده اند که دنیا خانه نابود شدن و رنج بردن و از دگرگونی ها عبرت گرفتن است، فنا و نابودی دنیا جز لاینفک است و این واقعیت دارد که وجود دنیا بی جهت و عبث نیست بلکه دنیا محل عبرت است و انسان از طریق دنیا اعمال خود را به طرف آخرت می فرستد و اگر این نبود تشخیص و سنجش خوب و بد، سعادت و شقاوت مطیع و غیر مطیع ممکن نبود. برای دنیا ویژگی های متعددی بیان شده است که ما آن را بیان می نماییم: 1. فناپذیری و زودگذر بودن دنیا: در مورد این ویژگی آیات و روایات بیشتر یافت می شود. 2. دنیا مزرعه آخرت: و این مسلّم است هر آنچه که کشت می کنیم همان را درو می کنیم و دنیا در آموزه های دینی به مزرعه آخرت معرفی شده است. 3. جایگاه امتحان الهی: در منابع معتبر اسلامی تبیین شده است که دنیا یک آزمایشگاه بزرگ الهی است و در آن همه افراد بشر بدون استثناء امتحان می شوند. 4. دنیا سرای فریب و غرور: در منابع اسلامی تأکید شده است که مواظب و مراقب باشید که دنیا و لذّات و زیبایی وی شما را فریب ندهد. 5. دنیا متاعی اندک: و این نیز مسلم است که سرمایه زندگی دنیا ناچیز است و متاعی که برای آخرت است با ارزش است. 6. جایگاه عمل اختیاری: در آیات و روایات مذکور شده است که انسان آزاد خلق شده و در انجام افعال خود مختار می باشد. حیات حقیقی آن حیاتی نیست که چند روز بماند و سپس فنا گردد حیات حقیقی حیاتی است که بعد از اتمام زندگی دنیوی شروع می شود و در آن فنا نیست و انسان در عالم آخرت با کمال واقعی که از راه ایمان و عمل صالح کسب کرده، زندگی می کند و در آیات و روایات ویژگی های آخرت مفصلاً بیان شده است که آن را ذکر می کنیم: 1. جاودانی بودن آخرت: اگر عمل انسان خوب باشد در بهشت جاودانگی زندگی خواهد کرد و اگر اعمال بد بوده در جهنم همیشه خواهد بود. 2. آخرت محل پاداش: هر کاری که انسان انجام می دهد پاداش و کیفر آن در آخرت خواهد دید. 3. تجسم اعمال: آنچه را که انسان در این جهان انجام داده و عمل کرده است در جهان دیگر به صورت متناسب با آن جهان ظاهر می گردد و این یکی از ویژگی های برجسته آخرت است. 4. تجلی گاه شفاعت: تطبیق عنوان شفاعت بر ملل وجود که واسطه خداوند و سایر موجودات است شفاعت تکوینی است. قرار گرفتن پیامبران و اولیا، و امامان و علماء در مسند شفاعت تا مردم را از عواقب کارهایشان رها سازند. این شفاعت تشریعی است و بر این ویژگی اشکالات و شبهات مطرح شده که ما آنها را جواب دادیم. تجلی ویژگی های آخرت در اسامی قیامت است و یکی از راه هایی که می تواند روشن گر ابعاد قیامت باشد اسامی آن روز است که در قرآن کریم آمده و هریک از اسامی دارای یک مزیت و خصوصیت می باشد و در حقیقت اسامی قیامت تکان دهنده است. و بعد از آشنایی با ویژگی های دنیا و آخرت این سوال پیش می آید که آیا رابطه ای بین دنیا و آخرت است یا خیر. آیات و روایات رابطه ای را بیان کرده است و رابطه ای که همه فرق اسلامی قبول کرده اند و بعضی آیات و روایات رابطه قراردادی به ذهن می آید اما علماء اسلام رابطه بین دنیا و آخرت را طبق آیات و روایات رابطه تکوینی ذکر کرده اند و تمام اعمال، کردار و رفتار و اخلاقیات انسان در قیامت به صورت های مناسب خودش مجسم می شوند و صاحبش را مژده بهشت یا از عذاب شدید می ترسانند. و ما همه آنها را از دید آیات و روایات بیان کرده ایم.